Zatrudnienie Prezesa Spółki

Powołanie na funkcję Członka Zarządu lub Prezesa Zarządu, na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych, nie rodzi bezpośrednio żadnych zobowiązań pracowniczych. Najczęstszą formą zatrudnienia menedżera przez spółkę jest Umowa o pracę lub kontakt menedżerski. Te dwie formy podjęcia współpracy rodzą całkowicie odmienne skutki zarówno dla przedsiębiorstwa jak i pracownika-menedżera. 

Formy zatrudnienia członków zarządów spółek
Kodeks spółek handlowych nie wspomina o formach zatrudnienia osób powołanych na funkcje członków zarządu. W praktyce do ich zatrudnienia stosuje się różne podstawy prawne, w większości są to różne formy umów o pracę, ale co raz częściej spotyka się tzw. Kontakty menedżerskie.
Ponieważ powołanie na funkcję członka zarządu ma charakter czasowy, do najczęściej stosowanych umów należy zaliczyć umowy na czas określony lub umowę o pracę zawartą na czas pełnienia przez niego tej funkcji, czyli umowę na czas wykonywania określonej pracy.
Umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy jest ścisłe powiązana z okresem wykonywania określonej w umowie pracy. W odróżnieniu od umowy zawartej na czas określony, okres umowny nie jest oznaczony konkretną datą a przewidywanym w przyszłości momentem zakończenia konkretnej pracy w tym przypadku odwołania z funkcji prezesa lub członka zarządu spółki. Należy pamiętać jednak, iż umowa na czas wykonywania określonej pracy należy do umów niewypowiadalnych i co do zasady nie ma możliwości wcześniejszego rozwiązania jej za wypowiedzeniem. W związku z z art. 42 § 1 Kodeksu pracy, dokonanie zmiany warunków pracy prezesa lub członka zarządu wymagałoby zgody pracownika w formie zmiany warunków zatrudnienia.
Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę rodzi jednak wiele wątpliwości i kontrowersji, stąd często spotykaną formą umowną jest tzw. kontrakt menedżerski, będący umową o charakterze cywilnoprawnym, zawierana na podstawie swobody umów. Zgodnie z orzecznictwem sądowym istotą tego rodzaju kontraktów jest zarządzanie przez osobę fizyczną przedsiębiorstwem, bez podległości służbowej zarządcy i bez kierownictwa dającego zlecenia.
W tej sytuacji, zatrudniony menedżer nie tyle świadczy pracę co świadczy usługi kierownicze za które ponosi pełną odpowiedzialność. 

Podległość służbowa prezesa zarządu?
Zatrudnienie prezesa zarządu nie jest czynnością prostą już w początkowej fazie reprezentacji Spółki. Ponieważ członkowie zarządu dopiero będą wyznaczeni do jej reprezentowania oraz z oczywistego powodu niemożności zawierania umów z samym sobą, Spółkę w czynnościach z zakresu prawa pracy musi reprezentować specjalnie powołany do tego (uchwałą zgromadzenia wspólników) pełnomocnik. W spółkach posiadających organy nadzoru może być do tego upoważniona Rada Nadzorcza.
O ile samo podpisanie umowy przez pełnomocnika jest możliwie i nie rodzi sporów, to podstawowe zasady pozostawania w stosunku pracy zdają się nie przystawać do charakteru pracy członków zarządu. Otóż, art. 22 kodeksu pracy jasno stanowi, iż zatrudnienie oznacza „wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę”. Prezes Zarządu wykonuje oczywiście prace na rzecz Spółki, jednak czyjemu kierownictwu miałby podlegać? Zgromadzenie Wspólników powołuje członków zarządu aby kierowali pracami Spółki, zarządzali jej majątkiem i pracownikami, dbali o interesy a przede wszystkim wykazywali się samodzielnością i przywództwem w działaniu. Prezes zarządu będzie zwierzchnikiem wobec zatrudnionych pracowników, jednak czy podlega swojemu własnemu kierownictwu? Czy zatem brak elementu podporządkowania skutkuje wadliwym stosunkiem pracy? Zwolennicy zatrudniania na podstawie umów prawnopracowniczych stoją na stanowisku, iż prezes lub członek zarządu podporządkowany jest w swoich poczynaniach aktami spółki. Podobnym tokiem rozumowania kieruje się Sąd Najwyższy stanowiąc, iż "Status pracowniczy osób sprawujących funkcje organów zarządzających zakładami pracy (w tym także funkcję członka zarządu spółki) nie wynika z faktu spełniania przez te osoby wszystkich cech stosunku pracy z art. 22 § 1 k.p., lecz z decyzji ustawodawcy o włączeniu tych osób do kategorii pracowników, pomimo braku podporządkowania kierownictwu pracodawcy pojmowanego w tradycyjny sposób." (wyrok SN 12 maja 2011 r. II UK 20/11).